پایان نامه بررسی تأثیر نگرشهای صمیمانه والدین بر تأیید و عزت نفس فرزندان مقطع سوم دبیرستان شهرستان رشت

پایان نامه بررسی تأثیر نگرشهای صمیمانه والدین بر تأیید و عزت نفس فرزندان مقطع سوم دبیرستان شهرستان رشت 

مقدمه :

شخصیت و اخلاق كودك تنها در ارتباط با والدین رنگ نمی گیرد بلكه افراد دیگری هم وجود دارند كه در برخی موارد نه تنها تاثیر فوق العاده ای در كودك می گذارند بلكه بسیار از یافته های والدین را در طریق تربیت نابود و زحمات و تلاشی آنها را خنثی می سازند بدین نظر ضروری است كه نقش آنها و میزان اهمیت شان را در تربیت شناخت و تاثیر مثبت یا منفی كه آنان در ساختن یا ویران كردن بتای اخلاقی و دیگر ابعاد وجود و شخصیت كودك دارند بدانیم بتدریج كه طفل رشد می كند و پرورش می یابد با كسان و بستگان ووالدین نزدیك خویش و دستی با آنها و فرزندانشان در سنین بالاتر با دوستان و همسالان كوچه و محله خویش و همینطور بعد ما با افراد دیگر همه می تواند در تایید خویشتن تاثیر بسزایی داشته باشد به حقیقت باید اعتراف كرد كه افراد محیط زندگی كودك یعنی همان ها كه بر شمرده شدند در زندگی او نقش مثبت یا منفی می تواند داشته باشد كودك با فطرت پاك و با اندك مسامحه ای می توان گفت بی رنگ و بی تفاوت به دنیامی آید این خانواده است كه او صالح و با اعتقاد ببار می آورد و حتی روابط دوستانه و سنجیده شده والدین هم می تواند موثر باشد ما اهمیت نقش وراثت و صفاتی را كه از اجداد به كودك منتقل می شود را نادیده نمی گیریم ولی قائلیم كه تربیت مخصوصا در خانواده این خصایص و صفات را تحت الشعاع قرار می دهد و حتی در برخی موارد اثرآن را خنشی می كند كودك مانند دفتری است كه چیزی روی آن نوشته نشده و این خانواده است كه در آن دفتر جملات افتخار آمیز یا ذلت آفرین می نویسد و چیزهای نا خوانا را خوانا می كند خانواده شخصیت كودك را رنگ می دهد حال بارفتار مناسب خود كه آن را در درك از خویشتن به حد خود شكوفایی می رساند و اعتقاد را در آن بالا می برد و خواء با رفتار نا مناسب خود باعث یك كودك بدون عزت نفس و اعتماد به نفس بالا می شود براساس روش تربیتی والدین است كه طفل در آینده آرام و متعادل می شود و یابی قرار آزاد بار می آید با چاكر ، غلام و بالاخره خوش فكر و خوش مرام ، عقیده كودك عقیده والدین است زیرا فكر و اندیشه اش هنوز آنچنان رشد و كمال نیافته كه شخصا به تحلیل مسائل بپردازد در حقایق ماوراء ماده را كشف واز منابع استخراج نماید روی این نظر در سخنی از پیامبر آمده كه هر مولودی بر منبای اساس فطرت به دنیا می آید واین والدین او هستند كه او را یهودی ، نصرانی و.... بار می آورند ( علی قائمی امیری – 1382) 

عزت نفس دارای دو جنبه وابسته به یكدیگر به شرح زیر است

1- اعتماد به نفس را حساس سودمندی

واقعیت مرتبا انسان رادر سر چند راه قرار می دهد كه ناگزیر باید یكی از چند راه را انتخاب نماید خوشبختی انسان در گروه انتخاب صحیح و برگزیدن راه درست است درستی در استدلالها ودرستی در انتخاب انسان در تنهاموجودی است كه می تواند وسیله حیات و بقاء یعنی نیروی تفكر خود رامردود یا تخریب یا به دشمن تسلیم كند وهم اوست كه می تواند به وسیله تمرین و تربیت ، نیروی عقلانی خویش را مساعد و شایسته زیستن نماید واین مسئلیت عمده اودر فرایند زندگی است انسان هرچند بیشتر خود را به شناخت متعهد بداند به همان اندازه آگاه و بیدا می شود وبه سوی سودمندی در شناخت سوق داده می شود برعكس هر چند انسان در بیدار و هوشیار ساختن هدف تنظیم كننده عمل خود آگاهی دچار شكست شود یا از آن امتناع نماید به همان میزان از كوشش ذهن و مسئولیت استدلال بدور می ماند كه نتیجه آن ناسودمند كردن نیروی شناخت است ( ستوده 1374)

2- احترام به خود ( احساس ارزشمندی )

شخصیت یك انسان مجموعه اصول وارزشهایی است كه راهنمای اودر انتخاب روشهای اخلاقی است كودك در جریان رشد اولیه خود از قدرت خویش در انتخاب اعمالش آگاه می شوند همانطور كه احساس شخصیت و موجودیت می كند به همان نحونیازمند است خویشتن رادر مقام یك انسان درست و موجه ببیند یا لحاظ رفتار و روش و اعتقاد بپذیرد كه انسان خوب و شایسته ای است . 

عزت نفس بالا و پایین

عزت نفس بالا بعنوان یك دیدگاه سالم از خود مورد بررسی قرار گرفته است یعنی دیدگاهی كه بطور واقع گرایانه كمبودها و نقاط ضعف رادر برمی گیرد. ولی نه به آن شدتی كه منجر به انتقاد شدید از فرد شود شخصی كه از عزت نفس برخودار است خودش را به گونه مثبتی ارزشیابی كرده برخورد مناسبی به نظریات مثبت خود و دیگران دارد . 

عزت نفس والدین

در اینجا به چند نمونه از والدینی كه دچار عزت نفس مختل هستند اشاره می شود 1 – والدینی كه عزت نفس یایینی دارند و خود را باارزش ، توانمند و مثبت ارزیابی نمی كنند و همواره احساس حقارت و ناتوانی می نمایند اغلب نمی توانند عزت نفس فرزندان خود را رشد دهند اینان به همان میزان و شكلی كه خود را كوچك می پندارند كودك خودرا هم نارسا وضعیت ارزیابی می نمایند وبه توانمندیهای اوكم توجه هستند كودك درحضور چنین والدینی ، از جرات كافی برای نشان دادن خود برخوردار نمی شود ودر محیط جامعه هم این ناتوانی را نشان می دهد

2- گاهی والدین با فشار برفرزندان خود ، در صد جبران حقارتها و شكستهای زندگی خود بر می آیند ودر این مسیر توجهی به علائمی واستعداد كودكان خود ندارند برای مثال اگر پدری همواره علاقمند به كسب یك مدرك عالی تحصیلی ( پزشكی ، مهندسی ، ...) بوده است ولی به دلایلی موفق نشده سعی می كنند به این آرزوی دیرینه خود. از طریق فرزندش دست یابد لذا گاهی با دانشجویانی كه حتی در رشته ایی مانند پزشكی و مهندسی قبئل شده اند بر می خوریم كه اظهار می دارند تمایل و علاقه ای به رشته تحصیلی خود ندارند و علاقمندی آنها در مسیردیگری می باشد بنابراین والدینی كه در پی آرزوهای برآورده نشده خود از طریق فرزندانشان هستند به این نكته توجه نمایند كه گاهی فرزند آنها دارای علائق و استعداد های متفاوتی است واگر سعادت و عزت او را می خواهند ، بایستی براساس این علائق و استعداد ها برنامه ریزی نمایند و نه این كه اورا با فشار ورودر بایستی . التماس و تهدید در مسیر زندگی گذشته خود و دستیابی به آرزوهای تحقق نیافته قرار دهند كه این خلاف رشد آنها می باشد .

3- والدینی كه در ارزیابی كیفی استعداد ها و توانائیهای فرزندان خودناتوان هستند و توقع و انتظارات ایده آلیستی كه در توان آنها نیست دارند همواره عزت نفس آنها را در معرض فرورریختن قرار می دهند كودك از یك طرف به تواتائیهای خود نگا می كند واز طرفی به ایده آلهای مورد در خواست والدین ودر می یابد كه بین این دو فاصله زیادی قرار دارد علیرغم این كه اودر مراحل تحصیل خود این ناتوانی را نشان می دهد ولی گاهی والدین كماكان ، بدون توجه به ناتوانی فرزتدشان اورا تحت فشار قرار می دهند در حالی كه غافل از عواقب آن می باشند اضطراب . افسردگی . ناامیدی. افت تحصیلی . اختلال در رشد روابط اجتماعی و بیماریهای مختلف روانی می تواند به دنبال این فشار طاقت فرسابر فرزند بوجود آید ( دكتر قرباتعلی اسدالهی و دكتر سید غفور موسوی )

تغییرات در خودپنداره

كودكان دراواسط كودكی . خودرا بر حسب صفات شخصیت مانند « من باهوشم » « من خجالتی ام » یا « من درستكار هستم » توصیف می كنند این تغییر به كودكان امكان می دهد تا خودهای گذشته حال و آینده را مرتبط كنند امااظهارات شخص اوایل نوجوانی ، مرتبط نیستند و اغلب توصیفات متضادی رادر بردارند برای مثال یك نوجوان 12 تا 14 ساله شاید صفات متضادی از این قبیل را بر زبان آورد « باهوش » و « كودن » و یا « خجالتی » و « معاشرتی » این تضادها از فشارهای اجتماعی برای نشان دادن خودمان متفاوت در روابط گوناگون مثلا با والدین . همكلاسیها . دوستان صمیمی و معشوقهای رمانتیك حاصل می شود ( هارتر ، 1998) . 

فهرست

عنوان                                                                                                                           صفحه

فصل اول

مقدمه                                                                                                  6

بیان مسئله                                                                                          8

اهداف تحقیق                                                                                       9

فصل دوم

انگیزه هاى فیزیولوژیائی در سطح تحقق نفس                                         14

تفاوت عز نفس با خود پنداره                                                                 21

ریشه ها و ابعاد عزت نفس                                                                    22

عزت نفس بالا و پایین                                                                           26

شیوه پرورش                                                                                      28

بدرفتاری جسمانی یا جنسی                                                                  29

ظاهر جسمانی                                                                                     30

تغییرات در خود پنداره                                                                         33

تغییرات در عزت نفس                                                                           35

راههایی بسوی هویت                                                                           37

عواملی كه بر رشد هویت تأثیر می گذارند                                               40

فصل سوم

جامعه تحقیق                                                                                       44

روش نمونه گیرى                                                                                45

اعتبار و روانی ابزار تحقیق                                                                   46

روش آمارى                                                                                        47

فصل چهارم

جداول پرسشنامه                                                                                 50

یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها                                                           51

یافته ها و تجزیه و تحلیل آنها                                                                55

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیرى                                                                              58

پیشنهادات                                                                                           60

پرسشنامه عزت نفس                                                                            61

مقیاس تأیید خویشتن راتوس                                                                65

منابع                                                                                                   71