تحقیق حرم امام رضا - تاریخچه و معماری

فایل دانلودی حاضر تحقیق جامعی بر تاریخچه و معماری حرم و بارگاه امام رضا و آستان قدس رضوی می باشد. در این تحقیق ابتدا به زندگینامه امام رضا پرداخته می شود و تاریخ زمان آن امام مورد بررسی قرار میگیرد. سپس مشهد رضا بررسی شده و به بررسی وضعیت حرم مطهر، صحن ها، ضریح ها، صندوقها، گنبد، رواقها، ایوانها، گنجینه ها، کتابخانه های حرم امام رضا و .... هر آنچه در مورد حرم امام رضا مربوط میشود پرداخته شده است. در زیر بخشهایی از متن تحقیق آورده شده است.

زندگی امام رضا (ع)

امام آیت حق

مسلمانان جهان در سال 148 ه. ق هدیه ای بزرگ و الهی را دریافت نمودند و آن میلاد هشتمین حجت خدا بود. نام مبارکش علی، لقب مشهور آن حضرت رضا (ع) و کنیه معروف ایشان ابوالحسن است. پدر بزرگوارش ، امام موسی بن جعفر (ع)، هفتمین امام شیعیان و مادرآن حضرت بانوی پاکدامن و پرهیزکار به نام تکتم که بعدها طاهره نامیده شد. همسر مکرمه حضرت رضا (ع) ام ولد و مادر امام جواد (ع) است.

جایگاه علمی امام

حضرت رضا مانند اجداد بزرگوار خود از مقام علمی والایی برخوردار بود تا آنجا که به وی لقب عالم آل محمد دادند.

عبد السلام بن صالح هروی ( ابوالصلت ) گفته است:

کسی را داناتر از علی بن موسی الرضا (ع) ندیدمهیچ دانشمندی با آن روبرو نشد مگر اینکه وی نیز چنین شهادت می داد. دوران پر شکوه امامت حضرت از سال 183 ه . ق آغاز شد. در این سال امام موسی کاظم (ع) در زندان هارون در بغداد به شهادت رسید، مدت ده سال امامت حضرت رضا (ع) مصادف با زمانی بود که حکومت سیاسی به دست هارون الرشید اداره می شد و شیوه حکمرانی وی بر اساس اعمال زور بر مردم بود.

در آن روزها بیت حضرت در مدینه مرجع مردم و پناه مسلمانان و مرکز تجمع دانشمندان، فقها و مجتهدان بود، به طور کلی دوره امامت 20 ساله امامت و رهبری حضرت به دو بخش تقسیم می شود.

بخش اول: از آغاز امامت تا سفر به خراسان یعنی از سال 183 تا سال 201 ه . ق

بخش دوم : از نیمه سال 201 ه . ق تا پایان عمر امام یعنی آخر صفر سال 203 ه . ق

وقوع قیامها و نهضت های سیاسی و نظامی در خراسان علیه هارون الرشید وی را بر آن داشت که در سال 193 ه . ق به منظور کشتن رافع بن لیث و مصادره علی بن عیسی بن ماهان رهسپار آن دیار شد. وی در حالی که بیمار بود وقتی که به گرگان رسید بیماری اش شدت یافت و در توس درگذشت بدن او در یکی از تالارهای باغ منسوب به حمید بن قحطبه در روستای سناباد ( مهشد فعلی ) به خاک سپردند.

مشهد الرضا

مشهد واژه ای عربی است و در کتابهای لغت در معانی، محل دیدار، زیارتگاه ، جای دیدنی و مانند آن به کار رفته است اما در میان عموم مردم به معنی محل شهادت شناخته می شود. این نام از ان روی بر این شهر نهاده شد که مأمون حضرت رضا (ع) را در سال 203 ه ق در این محل به وسیله سم به شهادت رسنده و شهرت مشهد نیز در طول تاریخ مرهون وجود مرقد منور آن امام می باشد.

این شهر که آخرین محل زندگی پر فراز و نشیب هشتمین امام شیعیان می باشد، تا پیش از به خاک سپاری پیکر ایشان دهکده ای مصفا و خوش آب و هوا بود که سناباد نامیده می شود و حدود 24کیلومتر با شهر توس مرکز ایالت خراسان فاصله داشت.

حمید بن قحطبه طایی که از سوی منصور و مهدی عباسی به امارات خراسان منصوب شده بود در این دهکده بنایی با شکوه و باغی سرسبز ایجاد کرد تا جایی برای نزول و اقامت و استراحت حاکمان و خلفای بنی عباس که از بغداد به خراسان سفر می کردند باشد.

خاک سپاری پیکر مطهر امام در سال 203 ه . ق در مشهد باعث شد که این دهکده به سرعت گسترش یابد و روستای سناباد به صورت شهری بزرگ درآید بعدها مشهدالرضانامیده شود.

از آن زمان هسته اصلی شهر ( شهر کنونی) شکل گرفت، اکنون شهر با مساحت حدود 27478 کیلومتر وسعت در شمال شرقی استان خراسان رضوی قرار دارد.

جمعیت این شهر به علت موقعیت ممتاز زیارتی ، سیاحتی، تجاری و کشاورزی و مهاجر پذیری در حال تغییر و تزاید است، جمعیت ساکن ( ثابت ) در مشهد و حومه بیش از 2 میلیون و سیصد هزار نفر و تعداد جهانگردان، مسافران و زائران به حدود پانزده میلیون نفر در سال می رسد.

تاریخچه ی معماری داخلی و خارجی حرم امام رضا

وضعیت حرم مطهر در سال های آغازین

روضه منوره که پیکر مقدس حضرت رضا (ع) در آن مدفوناست زیر گنبدی زرین و با شکوه قرار دارد هسته مرکزی بناهای آستان قدس رضوی به شمار می آید. در سالهای آغازین به خاک سپاری پیکر پاک امام رضا (ع) حرم مطهر به صورت بنای ساده، با مصالح ویژه آن دوران بنا شده بود، چنانچه بقعه مطهر تنها یک در ورودی ساده در پیش روی مبارک داشت و دارای تزئیناتی مختصر به سبک آن زمان بود.

صفه های اضلاع حرم به جز صفه پیش رو، به سوی خارج از بنا بسته بود . بر فراز بقعه تنها قبه ای وجود داشت، در آن سالهای دور زمینهای اطراف حرم همه خالی از سکنه بود و نوغان که یکی از دو قصبه معروف و معتبر توس بود، تنها آبادی مسکونی منطقه محسوب می شد.

نظارت دقیق حکام جور بر حرکات و سکنات شیعیان، منع انها از توجه به مرقد امام و درک فیض زیارت، موجب شد که سالهای سپری شود و بنای در خور و شایسته مضجع شریف حضرتش احداث نگردد...

بخشی از مطالب

امام آیت حق

جایگاه علمی امام

مشهد الرضا

وضعیت حرم مطهر در سال های آغازین

فضاهای عبادتی و زیارتی:

صندوق ها

ضریح ها

محرابها

پیشینه تاریخی و بانی گنبد

مناره ها

رواق ها

صحن ها

ایوان ها

سقاخانه نادری

نقاره خانه

ساعت بزرگ و قدیمی صحن آزادی

مسجد گوهر شاد

الف) بست شیخ طوسی

ب) بست شیخ طبرسی

ج) بست شیخ حر عاملی

د) بست شیخ بهایی یا بست قبله

مدرسهپریزاد

مدرسه دو در

بنیاد پژوهشهای اسلامی

موزه های آستان قدس رضوی

اداره حفاظت و مرمت

گنجینه هل

ساعت خورشیدیتوپی

اسطرلاب ها

تمبر شیر و خورشید

تمبر ویکتور کاستین

تمبر نیمه ناصری

اسکناس هزار ریالی پهلوی

مجموعه مدالهای جهان پهلوان تختی

حلزون ها

پابر سران (سفالوپدا)

صدف ها یا دو کفه ای ها

خارپوستان

کتابخانه ها

اطلاعات عمومی و خدمات ویژه

بخش قفسه باز بانوان

تاریخچه

معرفی تالار قفسه باز آقایان:

مخزن کتاب چاپی

معرفی مجموعه

نرم افزار جامع کتابخانه

وب سایت سازمان

خدمات گردش و امانت کتاب

خدمات فتوکپی

خدمات اینترنت

خدمات میکرو فیلم و عکس نسخه های خطی

کتاب های چاپی

مجموعه نفایس

مجموعه قرآن ها

کتاب های خطی

نشریات

اسناد مکتوب

مواد دیداری و شنیداری

منابع الکترونیکی

نقشه های جغرافیایی

سخن آخر

منابع و مأخذ